بررسی میزان آسیب‌پذیری درمانگاه تخصصی اعصاب سهروردی شهر تهران در برابر زلزله

Abstract

مقدمه: مراکز درمانی به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان خدمات اضطراری در زمان وقوع حوادث غیرمترقبه، باید از نظر ایمنی سازه‌ای، غیرسازه‌ای و عملکردی بیش از سایر بخش‌های جامعه مورد توجه قرار گیرند. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل محیطی داخلی و خارجی مؤثر بر آسیب‌پذیری غیرسازه‌ای و عملکردی درمانگاه تخصصی اعصاب سهروردی در استان تهران، رتبه‌بندی این عوامل و تعیین مناسب‌ترین استراتژی برای کاهش آسیب‌پذیری در برابر زلزله انجام شده است. روش: این مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی و با روش پیمایشی طراحی شده است. برای انجام پژوهش، از ترکیب روش‌های AHP و SWOT استفاده شده است. ابتدا با بهره‌گیری از تکنیک SWOT، نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی شناسایی شدند. سپس، از تحلیل سلسله‌ مراتبی AHP برای اولویت‌بندی و رتبه‌بندی عوامل درونی و بیرونی، تعیین ارزش نهایی آن‌ها و انتخاب بهترین استراتژی در قالب چهار راهبرد SO، ST، WO و WT استفاده شد. داده‌ها از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهده، مصاحبه با کارکنان و مدیران درمانگاه و توزیع پرسشنامه در میان پرسنل گردآوری شدند. يافته: بر اساس نتایج پژوهش و تحلیل پرسشنامه‌ها، عواملی مانند وجود سیستم هشدار، برگزاری مانورها، امکانات اسکان موقت، آموزش کارکنان و توجه به تخلیه اضطراری به عنوان معیارهای اصلی کاهش آسیب‌پذیری مراکز درمانی شناسایی شدند. همچنین، 95 درصد از پاسخ‌دهندگان بر اهمیت وجود سیستم هشدار کارآمد در زمان وقوع حوادث غیرمترقبه تأکید کردند. در عین حال، 20 درصد از کارکنان کمبود آموزش‌های لازم برای پرسنل را به‌عنوان ضعف عمده این مرکز درمانی ذکر کردند. سایر پاسخ‌دهندگان نیز به چالش‌های مرتبط با تخلیه اضطراری در شرایط بحرانی اشاره داشتند. نتيجه‌گيري: تحلیل و اولویت‌بندی معیارهای شناسایی‌شده در زمینه آسیب‌پذیری لرزه‌ای درمانگاه نشان داد که فرصت‌های خارجی و نقاط ضعف داخلی نسبت به سایر عوامل وزن بیشتری دارند. در نهایت، راهبردWO (بازنگری) با امتیاز 144/4 به عنوان اولویت برتر انتخاب شد. این نتیجه نشان می‌دهد که با بهره‌گیری از فرصت‌های خارجی موجود، می‌توان نقاط ضعف داخلی را کاهش داد و آسیب‌پذیری درمانگاه را در برابر زلزله به حداقل رساند.