ارزیابی اثربخشی برنامه‌های HSE-MS بر کاهش حوادث (مطالعه موردی: پالایشگاه نفت تهران)

Abstract

حوادث شغلی بخش جدایی‌ناپذیر صنایع است. با توجه به ماهیت یکپارچه ایمنی، بهداشت و محیط‌زیست، وجود یک سیستم یکپارچه مدیریت HSE که بتواند به صورت یک کل واحد این موضوعات را مورد توجه قرار دهد، می‌تواند منجر به کاهش حوادث و آسیب‌ها گردد. اما سنجش اثربخشی این سیستم باید به طور مداوم صورت پذیرفته و بازنگری‌های لازم در آن صورت گیرد. پالایشگاه‌ها به عنوان یکی از صنایعی که به دلیل ماهيـت مـواد، تجهيزات و فرآيندها هميشه صحنه بروز حوادث است، نیازمند توجه بیشتر به بحث ارزیابی و بهبود مستمر سیستم مدیریت HSE است. مطالعه حاضر به ارزیابی اثربخشی برنامه‌های HSE-MS بر کاهش حوادث در پالایشگاه نفت تهران می‌پردازد. روش تحقیــق ایــن مطالعــه به صــورت پیمایشــی، و تجزیــه و تحلیــل داده‌ها به صــورت توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری کارشناسان HSE پالایشگاه در بخش‌های مختلف است که بـا اسـتفاده از فرمـول کوکـران نمونه‌ای 51 نفره منظور گردید. ابزار سنجش، پرسش‌نامه‌ای استاندارد با شاخص روایی محتوایی برابر 0.75 است که پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای‌کرونباخ برابر 0.95 مورد تائید قرار گرفت. نتایج حاکی از این بود که سیستم مدیریت HSE پالایشگاه با نمره متوسط 3.53 از 5 کارنامه قابل قبولی از خود به جای گذاشته است. هم‌چنین المان خط‌مشی و اهداف استراتژیک دارای بالاترین رتبه و المان اجرا و پایش دارای پائین‌ترین رتبه در بین اجزای 7 گانه سیستم مدیریت HSE است. با این وجود اختلاف جزیی بین نمرات، حاکی از پیشبرد هماهنگ همه بخش‌های سیستم مدیریت HSE در پالایشگاه نفت تهران است.