بررسی اصول تفکر سیستمی و سیستم دینامیک و جایگاه آن در مدیریت سازمان ها

Abstract

دنیا پديده است و عوامل مختلف باهم تعامل دارند و براي فهم پديده ها به همه ي رشته ها احتیاج داريم؛ مثلا براي بررسي پديده ي افزايش ارتشا در جامعه بايد اقتصاد و اخلاق و اجتماع و ... را بررسي كنیم تا به نتیجه برسیم. پس بايد بین رشته اي آن را بررسي كرد ٬در اين مقاله نقش نگرش سیستمي در بررسي و تحلیل پديده ها بررسيشده است. امروزه ضرورت استفاده از تفکر سیستمي در مديريت نظام هاي اجتماعي و سازمانها امري انکارناپذير است؛ اما پیچیدگي سازمان ها به علت وجود متغیرهاي متعدد و به سرعت تغییر كردن اين متغیرها ٬عملا كاربرد تفکر سیستمي را دشوار كرده است كه رويکرد پويايي شناسي سیستم ها با كمک ابزارهاي گوناگون تا حدودي بر اين سختي فائق آمده است. نگرش پويا ضرورت نگاه پويا به دنیاي در حال تغییر را مطرح مي كند. در اين جهان همه چیز در حال تغییر است ٬گاهي اين تغییر در جهت مطلوب ما پیش ميرود و گاهي در جهت نامطلوب اتفاق ميافتد. براي درک و مديريت اين تغییرات وهدايت تغییرات نامطلوب به سمت مطلوب و موردپذيرش خود ٬ما نیاز داريم با نگرشي پويا به پديدهها نگاه كنیم. تا در صورت نیاز سیاستگذاري جديدي كرده و اقدام كنیم. در اين میان شبیهسازي بر مبناي تفکر سیستمي و سیستم دينامیک ( )System Dynamicيکي از بهترين ابزارها براي مديريت سازمان ها و تغییرات و جلوگیري از اشتباه مديران در تصمیم گیري است. مدلهاي ساختهشده بدلي از واقعیت بیروني هستند كه امکان تصمیم گیري درست و سعي و خطا پیش از رخ دادن اتفاق را به ما مي دهد. مدل ممکن است در ذهن باشد يا شرح داده شود يا مانند مدل رياضي با چارچوب در نظر گرفته شود. ازاينرو در اين مقاله سیستم و تفکر سیستمي و مؤلفه هاي آن را بررسي ميكنیم؛ و بعد به تشريح دينامیک سیستم ها مي پردازيم و مدل سازي بر مبناي سیستم داينامیک بررسي شده است؛ و جايگاه ابزارهايي مانند نمودارهاي علي و معلولي و نمودار جريان براي به تصوير كشیدن سیستم هاي پويا بیان شده است