ارائه اصول و خطوط راهنماي طراحی و معماري فنی داشبوردهاي سازمانی

Abstract

امروزه هر سازمان مدرن به سیستم اطلاعاتی داشبورد به منظور اندازه گیري عملکرد سازمان و ارائه اطلاعات حیاتی مستمر و به موقع براي کنترل سازمان و تصمیم گیري هاي دقیق در شـرایط اقتصـادي کنـونی احتیـاج دارد. بـا وجـود محبوبیـت داشبورد، اطلاعات کمی در مورد اصول و چارچوب ساخت آن به منظور بالابردن میزان اثربخشـی وجـود دارد. یعنـی اینکـه داشبورد با چه طراحی و معماري، بهترین کارایی را براي سازمان در پی خواهد داشت. توجه به این نکته ضروري اسـت کـه کیفیت تصمیم گیري ها و دستیابی به کارایی بالا براي سازمان به چگونگی وکیفیت اطلاعات فراهم شـده توسـط داشـبورد بستگی دارد. در پژوهش حاضر که از نظر هدف، کاربردي و از لحاظ نحوه گردآوري داده ها، پیمایشی می باشد، 102مقالـه به روش تحقیق کیفی فراترکیب بررسی شده و در نهایت 12مقاله براي استخراج داده به روش معیارهـاي پـذیرش و عـدم پذیرش انتخاب شدند، روش ارزیابی منتقدانه براي بررسی کیفیت مقالات انتخابی اسـتفاده شـد و پـس از بررسـی مقـالات انتخابی و امتیاز بندي آنها یک مقاله از نظر کیفی خیلی خوب، 10مقاله خوب و یک مقاله متوسط ارزیـابی شـدند. سـپس اطلاعات مورد نیاز با توجه به موضوع یعنی اصول و خطوط راهنماي طراحی و معماري فنی داشبوردهاي سازمانی از مقالات انتخاب شده استخراج شد و با روش هاي کدگذاري باز، محوري و انتخـابی مـورد تجزیـه و تحلیـل قـرار گرفتـه و در قالـب معماري چندلایه سیستم شامل لایه نمایش، لایه برنامه کاربردي، لایه داده و لایه زیرساخت فنی دسته بندي شدند. سپس با استفاده از روش تحقیق آزمایشی، مدل نمونه اي از یک داشبورد ساده براي ارزیابی، با استفاده از ابزار هوش کسب و کـار تبلو براي بیمارستان آیت االله روحانی شهرستان بابل که داده هاي عملکردي بخش هاي بیمارستان در محدوده سالهاي 90 الی 94را در اختیار پژوهشگر قرار دادند، با توجه به اصول و خطوط راهنماي طراحی و معماري فنی داشبوردهاي سـازمانی که با روش تحقیق کیفی فراترکیب بدست آمده بود، ساخته و آماده گردید. در ادامه با استفاده از روش پیمایشی، پرسشنامه اي با توجه به مدل رضایتمندي کاربر نهایی ، مروري بر پیشینه مطالعات و با در نظر گرفتن چارچوب مفهومی تحقیق، زیـر نظر خبرگان طراحی و مورد بررسی قرار گرفت. در انتها داشبورد ساخته شده براي ارزیابی در اختیار افراد خبـره مـرتبط بـا داده ها و اطلاعات که شامل ریاست، مسئولین بخش ها و سرپرستاران و پرستاران میباشند، قرار گرفت و آنها پس از ارزیابی داشبورد، پرسشنامه طراحی شده را تکمیل نمودند. براي تحلیل یافتههاي پژوهش حاصل از پرسشنامه، ازروشهـاي خـاص آماري استفاده شده و در این رابطه اطلاعات آماري جمع آوري شده براي مقایسه و تجزیه و تحلیـل فرضـیههـاي پـژوهش آماده گشتند. یافته هاي پژوهش در رابطه با نتایج آزمون ها به منظور مقایسه میانگین متغیرهاي پژوهش شامل رضـایت از فرمت داشبورد، رضایت از بهنگام بودن داشبورد، رضـایت از سـهولت اسـتفاده از داشـبورد، رضـایت از محتـواي داشـبورد و رضایت از دقت داشبورد با وضعیت متوسط نشان می دهد که تفاوت معناداري بین میانگین تمامی متغیر ها و مقدار متوسط آنها وجود دارد و همچنین سطح رضایت کاربران از همه فاکتورهاي داشبورد ساخته شده به یک اندازه میباشد.